Evde Montessori Nasıl Devam Eder
Montessori felsefesi evde de rahatça uygulanabilir. Öğretmenler tarafından ailenin bilinçlendirilmesi çok önemlidir. Ayrıca aileler için hazırlanmış yerli ve yabancı kaynak kitaplar bulunmaktadır.
Aileler işe çocuğu da erişkin gibi temel hak ve hürriyetleri olan ayrı bir birey olarak kabul etmekle başlayabilirler. Bunu tamamlayan diğer unsurlar çocuğa sunulan koşulsuz saygı ve sevgiyi içinde barındıran özgür ortamdır. Çevre çocuğun rahatça hareket etmesini, eşyayı ve eşyayla hadiseler arasındaki bağlantıları keşfetmesini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.
Erişkin tüm davranışları ve yaşantısının çocuk tarafından birebir örnek alındığı bilincine varmalıdır. Bu durum evde yaşayanların eşyaları nasıl kullandığından, sosyal ilişkilerine, herhangi bir konuda takip ettiği yol ve yönteme kadar her alanda geçerlidir.
Çocuğun kullandığı tüm eşyalar sahici olmalıdır. Çocuk onların fiziksel ve kimyasal özellikleri konusunda deneyim sahibi olma imkanı yakalamalıdır. Lavobalara çocuğun ulaşabileceği şekilde düzenleme yapılmalı, tuvalette bağımsızlaşma sağlanması için yardımcı olunmalı, yemeğini kendi alması ve yemesinin önü açılmalıdır. Aynı şekilde askılar ve ayakkabılıklar çocuk boyuna getirilmelidir. Kullandığı yatak çocuğun tek başına rahatça girip çıkmasını sağlayacak şekilde olmalıdır. Önünde bariyer ya da engel olmamalıdır. Evin içinde çeşitli odalarda çocuğun eşyalarını yerleştirebileceği raf ve dolaplar bulunmalıdır. Kısaca çocuğun günlük yaşamda kullandığı ne varsa ona ulaşması ve işi kendinin tamamlaması için önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Çocuğun bu işleri gerçekleştirmesi bize göre daha uzun zaman alacaktır. Sabır gerektiği ve çocuğun biyolojik ritminin bizden daha yavaş olduğu unutulmamalıdır.
Temizlikten, yemek yapımına, çiçeklerin bakımından, evin toplanmasına kadar her işin içinde yer almalıdır. Bu işler sırasında çocuğun alacağı görevlerde işin miktarı çocuğun yaşına göre olmasına özen gösterilmelidir. Örneğin 3 yaşındaki bir çocuktan 1 kg bezelyeyi ayıklamasının beklenmesi onda bıkkınlık yaratabilir. Fakat bir tutam bezelye verilmesi ve bu işi tamamlayabildiğini görmesi onun kendine olan güvenini artıracaktır. Evdeki günlük hayata her şeyiyle dahil edilen çocuğa özellikle yeme yeme, kıyafet giyme ve uğraşı seçimi gibi konularda baskı yapılmamalı, söyledikleri dikkate alınmalıdır.
Çocuğa sorumluluk verilir, eşyalarına saygı gösterilir özellikler 4 yaş ve üstü çocukların odalarına girerken izin alınır. Çocuğun fikri alınmadan onun hakkında karar verilmez. Olaylar karşısındaki fikir ve yorumları dikkatle dinlenir. Evde çalışmaları için kilim veya battaniye kullanarak “alan kavramı” oluşturulması tertip ve düzen alışkanlığının kazandırılmasında bir başlangıç noktasıdır. O alan içinde özgür olduğu ve alanın sorumluluğunun (toplanması vs) onda olduğu vurgulanmalıdır.
Hafta sonları çocuklarla beraber geziler yapılabilir. Bu bir müze, park ya da deniz kenarı olabileceği gibi bir ekmek fırınının ya da bir mobilya atölyesinin ziyaret edilmesi de olabilir. Çocukla beraber yapılan işlerde gereksiz sözlerle onun zihnini meşgul etmektense yavaş ve sessiz bir ortamda yapılan işin tüm aşamalarını rahatça izlemesini sağlayarak ruhsal öğrenme sürecine katkıda bulunabilirsiniz. Yaptığınız işleri sözel olarak anlatmanızın gereği yoktur. Göreceksiniz ki duraklamalarınıza kadar sizi aynen kopyalayacaktır. Çocuk tek başına bir işle meşgulken asla onu rahatsız edip dikkati dağıtılmamalıdır. Dikkat ve konsantrasyon çocukluktan itibaren küçük dilimlerde yapılan egzersizlerle olgunlaşır. Çocuğun yaptığı işler tamamlanması için zorlanmaz. O istediği sayıda ve istediği yere kadar tekrar yapıp kendi ikna olduğunda bırakmalıdır (çocuklar için süreç önemlidir).
Çocuklara gereksiz yere çok sayıda pahalı oyuncak alıp evde zihinsel karışıklığa neden olunmamalıdır. Birkaç oyuncak yeterlidir. Çocuğun saatlerce oyuncak oynaması için ısrar etmek onun için bir eziyettir. Çocuk uğraşıyla zihinsel ve ruhsal bir temas kurmalıdır. Bir oyuncak onu en fazla 15-20 dakika meşgul edebilir. Arada zihinsel temas yoktur. Zira evdeki tüm eşyalar onun keşfi için hazır beklemektedir. Bir çocuğun önüne birkaç kap su verdiğinizde uzun süre başından kalmadığına hepiniz tanık olmuşsunuzdur. Bir şişe, bir huni, bir kap ve su onun için en pahalı oyuncaklardan bile değerlidir. Bu malzemelerle oluşturulan günlük yaşam çalışmaları çocuklar için sınıfların en ucuz ama en gözde eşyalarıdır. Çocuklara “yapamazsın, düşeceksin, dokunma” gibi sözcükleri kullanmaktansa evde uygun ortam hazırlayıp “kendi yapabilmesi için ona yardım etmeliyiz.
